Yataksız sağlık kuruluşları, hastalıkları önleyici hizmetlerin sunulduğu yerlerdir. Hastalıkların önlenmesi veya tehlikesiz hâle getirilmesi, yataksız sağlık kuruluşları sayesinde gerçekleşir.
1. Sağlık Evleri
Sağlık evleri kırsal bölgelerde, 2.000–5.000 nüfusa sağlık hizmeti veren yataksız sağlık kuruluşlarıdır.
Sağlık Evlerinin Görevleri
- Ana-çocuk sağlığı hizmetleri,
- Aile planlaması hizmetleri,
- Bulaşıcı ve sosyal hastalıklar hizmetleri, Gezi işleri,
- Çevre sağlığı hizmetleri,
- İlk yardım ve acil yardım hizmetleri, istatistik işleri hizmetleridir.
Sağlık Evlerinin Yönetimi
Sağlık evlerinde çalışmakta olan ebeler, hizmet yönünden o bölgenin bağlandığı aile hekimine; idari yönden ise toplum sağlığı merkezine bağlı olarak çalışırlar.
2. Aile Sağlığı Merkezleri
Bünyesinde bir veya daha fazla aile hekimi ile aile sağlığı elemanlarını bulunduran ve aile hekimliği hizmetlerinin verildiği sağlık kuruluşudur.
Aile sağlığı merkezlerinde verilen hizmetler
- Kişiye yönelik birinci basamak koruyucu sağlık, tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık, Kişiye yönelik rehberlik, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler ile ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması,
- Önemli /sık görülen toplum sağlığı konularında kişilerin periyodik muayene, (meme kanseri, rahim kanseri taraması ve benzeri) ruh sağlığı ve yaşlı sağlığı,
- Bakanlıkça belirlenen ve uygulamaya konulan kişiye yönelik özel sağlık programlarının yürütülmesi,
- Temel laboratuar ve radyolojik görüntüleme hizmetleri imkânlar doğrultusunda sağlanması.
- Gerektiğinde enjeksiyon, pansuman gibi basit müdahaleler yapılması, gerektiğinde ilk yardım ve acil müdahale hizmetleri verme,
- Gerektiğinde hastaları kısa süreli gözlem altına alma, tetkik ve tedavisini yapma,
- Kronik hastalığı olan kişilerin gerekli sıklıkta takibini yapma,
- Doğum öncesi, doğum sonrası loğusa ve bebek izlenmesi,
- Çocukların aşı takipleri ve aşılarını yapma, erişkinlerinde aşı gibi koruyucu sağlık hizmetleri verme,
- Verilen hizmetler ile ilgili sağlık kayıtlarını tutmaktır.
- Aile hekimliği birimi: Bir aile hekimi ve en az bir aile sağlığı elemanından oluşan yapıdır. Aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları, çalışmalarını aile sağlığı merkezlerinde yürütür. Bazı durumlarda bu personel gezici/ mobil ve geçici olarak da hizmet verir.
- Geçici aile hekimi: Aile hekiminin yıllık izin veya hastalık izninde bulunduğu sürede yerine bakan veya boş aile hekimliği pozisyonuna yerleştirme yapılıncaya kadar bu pozisyona görevlendirilen aile hekimidir.
- Geçici aile sağlığı elemanı: Aile sağlığı elemanının yıllık izin veya hastalık izninde bulunduğu sürede yerine bakan veya boş aile sağlığı elemanı pozisyonuna yerleştirme yapılıncaya kadar bu pozisyona görevlendirilen aile sağlığı elemanıdır.
- Gezici/ mobil sağlık hizmeti: Aile hekimi ve/veya aile sağlığı elemanının, müdürlükçe tespit edilen uzak mahalle, belde, köy, mezra gibi yerleşim birimlerine giderek mahallinde verdiği sağlık hizmetidir.
- Yerinde sağlık hizmeti: Aile hekimi ve/veya aile sağlığı elemanının, müdürlükçe tespit edilen cezaevi, çocuk ıslahevi, huzurevi, korunmaya muhtaç çocukların barındığı çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları gibi toplu yaşam alanlarına Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre giderek yerinde vereceği sağlık hizmetidir.
- Entegre sağlık hizmeti: Bakanlıkça belirlenecek yerlerde, bünyesinde koruyucu sağlık hizmetleri, acil sağlık hizmetleri, muayene, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri, doğum, ana çocuk sağlığı hizmetleri, ayakta ve yatarak tıbbî ve cerrahî müdahale ile çevre sağlığı, adlî tabiplik ve ağız diş sağlığı hizmetleri gibi hizmetlerin de verildiği, birinci basamak sağlık hizmetlerini yoğunlukla yürütmek üzere tasarlanmış sağlık hizmetidir..
- Aile hekimi: Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini, yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın, her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekânda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya bakanlığın öngördüğü eğitimleri alan uzman hekim veya hekimlerdir.
Aile hekiminin görevleri şunlardır:
o Çalıştığı bölgenin sağlık hizmetinin planlamasında bölgesindeki toplum sağlığı merkezi ile işbirliği yapar.
o Hekimlik uygulaması sırasında karşılaştığı toplum ve çevre sağlığını ilgilendiren durumları bölgesinde bulunduğu toplum sağlığı merkezine bildirir.
o Kendisine kayıtlı kişilerin ilk değerlendirmesini yapmak için altı ay içinde ev ziyaretinde bulunur veya kişiler ile iletişime geçer.
o Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini verir.
o Sağlıkla ilgili olarak kayıtlı kişilere rehberlik yapar, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler ile ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerini verir.
o Periyodik sağlık muayenesi yapar.
o Kayıtlı kişilerin yaş, cinsiyet ve hastalık gruplarına yönelik izlem ve taramaları (kanser, kronik hastalıklar, gebe, loğusa, yeni doğan, bebek, çocuk sağlığı, adölesan, erişkin, yaşlı sağlığı ve benzeri) yapar.
o Evde takibi zorunlu olan özürlü, yaşlı, yatalak ve benzeri durumdaki kendisine kayıtlı kişilere evde veya gezici/yerinde sağlık hizmetlerinin yürütülmesi sırasında kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini verir.
o Aile sağlığı merkezi şartlarında tanı veya tedavisi yapılamayan hastaları sevk eder, sevk edilen hastaların geri bildirimi yapılan muayene, tetkik, tanı, tedavi ve yatış bilgilerini değerlendirir, ikinci ve üçüncü basamak tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile evde bakım hizmetlerinin koordinasyonunu sağlar.
o Tetkik hizmetlerinin verilmesini sağlar ya da bu hizmetleri verir.
o Verdiği hizmetlerle ilgili olarak sağlık kayıtlarını tutar ve gerekli bildirimleri yapar.
o Kendisine kayıtlı kişileri yılda en az bir defa değerlendirerek sağlık kayıtlarını günceller.
o Gerektiğinde hastayı gözlem altına alarak tetkik ve tedavisini yapar.
o Entegre sağlık hizmetinin sunulduğu merkezlerde gerektiğinde hastayı gözlem amaçlı yatırarak tetkik ve tedavisini yapar.
Aile sağlığı elemanı: Aile hekimi ile birlikte hizmet veren, sözleşmeli çalıştırılan veya bakanlıkça görevlendirilen hemşire, ebe, sağlık memurudur.
Aile sağlığı elemanı, aile hekimi ile birlikte ekip anlayışı içinde kişiye yönelik koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin sunulması ile birlikte, kişilerin sağlık kayıtları ve istatistiklerinin tutulması ile yükümlüdür. Aile hekiminin görevlerini yerine getirmesinde yardımcı olur.
Aile sağlığı elemanının görevleri şunlardır:
o Kişilerin yaşamsal bulgularını ölçer ve kaydeder.
o Aile hekiminin gözetiminde, talimatı verilen ilaçları uygular.
o Yara bakım hizmetlerini yürütür.
o Tıbbi alet, malzeme ve cihazların hizmete hazır bulundurulmasını sağlar.
o Poliklinik hizmetlerine yardımcı olur, tıbbi sekreter bulunmadığı hallerde sevk edilen hastaların sevk edildiği kurumla koordinasyonunu sağlar.
o Gereken tetkikler için numune alır, eğitimini aldığı basit laboratuvar tetkiklerini yapar veya aldığı numunelerin ilgili laboratuvar tarafından teslim alınmasını sağlar.
o Gezici ve yerinde sağlık hizmetleri, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler ile ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerini verir, evde bakım hizmetlerinin verilmesinde aile hekimine yardımcı olur.
o Bakanlıkça belirlenen hizmet içi eğitimlere katılır.
o Sağlık hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında aile hekiminin verdiği diğer görevleri yerine getirir.
o Bakanlıkça ve ilgili mevzuat ile verilen diğer görevleri yapar.
Aile Sağlığı Merkezinin Yönetimi
Aile sağlığı merkezinde birden çok aile hekimi hizmet veriyor ise aile hekimleri kendi aralarında bir yönetim planı oluşturarak yönetici belirler ve yönetici ismini müdürlüğe bildirirler. Yönetici seçimi, zorunlu haller dışında yılda bir kez yapılır. Yönetim tarafından alınan kararlar, karar defterine işlenir. Yönetici, aile sağlığı merkezinin işletilmesinden birinci derecede sorumlu olduğu gibi bu merkezin müdürlük ve toplum sağlığı merkezi ile koordinasyonunu sağlamakla da görevlidir.
3. Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri (AÇSAP)
AÇSAP merkezleri doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası hizmetlerle bebek ve çocuk sağlığını ilgilendiren hususlarda, sağlık hizmeti veren yataksız sağlık kuruluşlarıdır.
AÇSAP merkezlerinde başhekim, uzman hekimler, diş hekimi, ebe, hemşire, tıbbi sekreter, şoför ve hizmetliler görev yapar.
AÇSAP Merkezlerinin Görevleri
AÇSAP merkezleri, il sağlık müdürlüğüne bağlı olarak çalışırlar. Merkezlerin göstereceği faaliyetler;
- ilde yataklı veya yataksız sağlık hizmeti veya destek hizmeti veren kuruluşlar ve sağlık eğitimi veren diğer kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak,
- Temel sağlık hizmetleri ve tıp etiği ilkeleri ışığında, kadın, ana ve çocuk sağlığı ile ilgili koruyucu ve tedavi edici hizmetleri, laboratuvar hizmetleri, aile planlaması hizmetleri ve bunlar ile ilgili konulardaki teorik ve beceri kazandırma eğitim ve danışmanlık hizmetlerini vermek,
- Kadın, ana ve çocuk sağlığı ile ilgili yürüttüğü hizmetlerin kayıt ve bildirimlerini yapmak,
- İlin birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlarında görev yapan sağlık personelinin kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dâhil üreme sağlığı konularında hizmet içi eğitimleri yürütmek,
- Gerektiğinde, il dışından gelen sağlık personelinin de kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dâhil üreme sağlığı konularında eğitimlerini sağlamak,
- Mesleki eğitim kurumları için çocuk, adölesan, kadın ve erkek üreme sağlığı (aile planlaması dâhil) hizmetleri ile ilgili olarak mezuniyet öncesi ve sonrası uygulamalı öğretim hizmetlerinde işbirliğinde bulunmaktır.
- Bakanlıkça ihtiyaca göre tespit edilen merkezlerde, ülkede bulunan bütün aile planlaması yöntemlerini verecek şekilde düzenlenir.
AÇSAP Merkezlerinin Yönetimi
AÇSAP merkezlerinde başhekim sağlık grup başkanlığına karşı sorumludur. Diğer personel, görevleriyle ilgili başhekime karşı sorumludur.
4. Sağlık Grup Başkanlığı
İlçe düzeyinde sağlık hizmetlerinden birinci dereceden sorumlu yöneticiler, kaymakam ve sağlık grup başkanıdır. Her ilçede, sağlık grup başkanlığı bulunur.
Kaymakam, ilçede sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde, eş güdümünden ve geliştirilmesinden birinci dereceden sorumlu kişidir.
Sağlık grup başkanı, ilçenin en üst düzeyde sağlık yöneticisidir. Sağlık Bakanlığını temsil eder. Sağlık grup başkanlıklarında, başkan ile eğitim, istatistik, çevre sağlığı, muhasebe ve sekreterlik şubelerindeki meslek sahibi çalışanlar ile şoför ve hizmetliler görev yapar.
Sağlık grup başkanlığının görevleri
- Toplum sağlığı merkezleri tarafından yapılacak planlama çalışmalarını
- desteklemek.
- İlçedeki sağlık hizmetlerini nicelik ve nitelik yönünden sürekli olarak
- değerlendirmek.
- İlçedeki kuruluşların görevlerini gerektiği gibi yapabilmeleri için gerekli
- malzemeleri belirleyerek müdürlüğe bildirmek.
- Toplum sağlığı merkezleri ve diğer sağlık kurum ve kuruluşları arasında
- koordinasyonu sağlayarak birlikte ve ekip halinde çalışmasını sağlamak.
- Sağlık kuruluşlarının hizmetlerini ve çalışan personelin çalışmalarını
- denetleyip hizmetin aksayan yönlerini saptamak.
- İlgili mevzuat hükümlerine göre ilçedeki personelin disiplin amirliğini
- yapmak.
- Sağlık hizmetlerinde sektörler arası işbirliğini sağlamak.
- Sağlık grup başkanlığında aylık toplum sağlığı merkezi toplantılarını
- yürütmek.
- Denetimleri mevzuatla Bakanlığa verilmiş olan sağlık kuruluşlarını
- (eczane, tıp merkezleri v.b.) denetler veya denetlenmesini sağlamak.
- İlçe Hıfzıssıhha Kurulu’na katılarak sekretarya hizmetlerini yürütmek.
- İlçe sağlık ve yönetim kurullarında müdürlüğü temsil etmek.
- Piyasa gözetim ve denetim hizmetlerini yürütmek.
- Yeşil kart hizmetlerinin sağlıkla ilgili koordinasyonunu yürütmek.
- Özel sağlık kuruluşlarının ruhsatlandırılması ve denetimi işlerini
- yürütmek.
- Bakanlığın ruhsatlandırma ve denetim yetkisinde olan işletmelerin ruhsatlandırılması ve denetimi işlerini yürütmek, kayıtlarını tutmak, belediye hekimi olmayan yerlerde sıhhi kurumların ruhsatlandırma komisyonunda görev almak.
- Müdürlüğün verdiği diğer görevleri yapmak.
Sağlık Grup Başkanlığın Yönetimi
Başkan, bağlı bulunduğu il sağlık müdürlüğüne karşı sorumludur. Başkan dışındaki diğer personel, kendi görev alanlarıyla ilgili işlerden dolayı başkana karşı sorumludur.
5. Dispanserler
Ülkemizde dispanserler, tek yönlü sağlık hizmeti vermek üzere kurulmuştur. Dispanserler, yataksız sağlık kuruluşlarıdır. Hastalara ayakta parasız hizmet vermektedir.
Dispanserlerde, başhekim dispanserin branşına göre uzman hekimler, sağlık teknisyenleri, hemşire, sekreter, şoför ve hizmetliler görev yapar.
Ülkemizde verem savaş, deri ve tenasül (zührevi) hastalıklar, akıl ve ruh sağlığı ile trahom savaş dispanserleri bulunmaktadır.
Dispanserlerin Görevleri
Erken tanı
o Radyolojik muayene
o Klinik muayene
o Bakteriyolojik muayene
o PPD testi
Tedavi
Koruma
Eğitim ve propaganda
Sosyal yardım ve iş birliği yapar.
Dispanserlerin Yönetimi
Dispanserlerin özelliğine göre doktor atamaları yapılır. Başhekim, kurumun işlevlerinden, bağlı bulunduğu sağlık grup başkanlığına karşı sorumludur. Dispanserlerde uzman hekimler, sağlık teknisyenleri, hemşire, sekreter, şoför ve hizmetliler görev yapar. Çalışan personel başhekime karşı sorumludur.
6. Hıfzıssıhha Enstitüleri
Hıfzıssıhha Enstitülerinin ilki Ankara’da “Türkiye Cumhuriyeti Merkez Hıfzıssıhha Müessesesi” adıyla kurulmuştur. Dönemin Sağlık Bakanı olan Dr. Refik Saydam’ın adı eklenerek “Dr. Refik Saydam Merkez Hıfzıssıhha Enstitüsü”ne çevrilmiştir. Bugünkü adını 1983 yılında “Dr. Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı” olarak almıştır. Merkezi Ankara’dadır. Adana, Antalya, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Erzurum, istanbul, izmir, Kayseri, Kütahya, Samsun, Trabzon, Van ve Zonguldak’ta şubeleri bulunmaktadır.
Hıfzıssıhha Enstitülerinde; başkan, şube müdürleri, uzmanlar, sağlıkla ilgili diğer personel, teknik personel, büro çalışanları, Ģoförler ve hizmetliler görev yapmaktadır.
Hıfzıssıhha Enstitülerinin Görevleri
Çeşitli aşı ve serumlarla, kan ürünleri, antijen ve anti serumları üretmek, Bakanlığın gerekli göreceği diğer biyolojik ve kimyasal preparatları hazırlamak,
Çevre kirlenmesi, araştırması ve analizlerini yapmak ve bu amaçla
gerekecek yeni birimler kurmak,
Her türlü yerli ve yabancı farmasötik preparatların ilk muayeneleri ile piyasadan alınan numuneleri inceleyerek kalite kontrollerini yapmak,
Her türlü ruhsatlı ve ruhsatsız ilaçların farmakolojik etkilerini incelemek,
kontrendikasyonlarını ve tedavideki yerlerini saptamak ve göstermek,
Halk sağlığını ilgilendiren ve kanunlarla belirtilen her türlü mikrobiyolojik, serolojik, parazitolojik, fiziksel muayene ve kimyasal analizleri yapmak,
Laboratuvar analiz, kontrol ve üretim metotlarının ülke içinde bir örnek hâle getirilmesini sağlamak ve referans laboratuvar görevi yapmak, gerekli görülecek bölgelerde şubeler kurulmasını ve bunların düzenli aralıklarla bilimsel, eğitsel ve yönetsel kontrollerini yaparak etkin çalışmalarını sağlamak,
Diğer ulusal ve uluslar arası kurum ve kuruluşlarla iş birliği yaparak inceleme, araştırma ve bilimsel yayınlar yapmak, periyodik bilimsel dergi ve yurt çapında laboratuvar yönetimlerinin standardizasyonuna yöneltici yöntemler yayımlamak, düzenli aralıklarla bilimsel konferanslar ve kurslar düzenlemek,
Tababet Uzmanlık Tüzüğü’ne göre uzman personel yetiştirmek, yurt çapında laboratuvar ve halk sağlığı personeli yetiştirme çalışmalarını düzenlemek, gerektikçe hazırlanacak ortak protokoller çerçevesinde üniversiteler ve bilimsel kuruluşlarla iş birliği yapmak ve ortak programlar düzenlemek,
Personelin, Bakanlığın izni ve onayı ile bilimsel toplantı ve kurslara
katılmalarını sağlamak, toplantı ve kurslar düzenlemek,
Kontrol, üretim ve araştırma işlevlerine uygun nitelikte ve sayıda deney
hayvanı yetiştirmek,
Yerli ve yabancı üniversite, yüksek okul ve ilgili meslek okulları
mezunlarının halk sağlığı alanında yetiştirilmelerini sağlamak,
Halk sağlığı ve bununla ilgili konularda, sivil, askerî ve yabancı kuruluşlarla iş birliği içinde eğitim, öğretim, inceleme ve araştırmalar yapmak,
Bakanlığa, halk sağlığı alanındaki sorunlarda belirli aralıklarla ve
gerektikçe görüş bildirmek,
Halk sağlığı hizmetlerinin yürütülüğünde yarar sağlayabilecek erken tanı, korunma ve tedavi konularında epidemiyolojik alan uygulamaları ve laboratuvar incelemeleri yapmaktır.
Hıfzıssıhha Enstitülerinin Yönetimi
Başkan kurumun görevlerinden dolayı Sağlık Bakanlığına karşı sorumludur. Şube müdürleri başkana, diğer çalışanlar müdürlerine karşı kendi alanlarıyla ilgili işlerden sorumludurlar.
7. Bölge Laboratuvarları
Bölge laboratuvarları, 224 Sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulmuş olan birimlerdir. Bölge Hıfzıssıhha Enstitüleri bünyesinde yer almaktadır. Bölge laboratuvarlarının görevleri Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığının görevleri ile aynıdır. Ancak çalışma alanları merkez başkanlığı kadar değildir.
Bölge laboratuvarlarında müdür, kimya mühendisleri, biyologlar, laboratuvar teknisyenleri, sekreter, şoför ve hizmetliler çalışır.
Bölge Laboratuarlarında Yönetim
Müdür kurum işlerinden dolayı bağlı olduğu il sağlık müdürlüğüne karşı sorumludur. Diğer çalışanlar, görev alanları ile ilgili işlerden müdüre karşı sorumludur.
8. Özel Muayenehane ve Laboratuvarlar
Sağlık Bakanlığından izin almak şartı ile sağlık hizmeti verebilecek diploma sahibi kişiler, ihtisas alanları ile ilgili olarak özel muayenehane ve laboratuvar açabilir. Burada hizmetler, ücret karşılığı verilir.
9. Toplum Sağlığı Merkezi
Bölgesinde yaşayan kişilerin ve toplumun sağlık hizmetlerini organize eden, koruyucu hekimlik hizmetleri sunan, birinci basamak sağlık hizmeti veren kurumların kendisi ve diğer kurumlar arasında eş güdümü sağlayan, idari hizmetler ile sağlık eğitimi ve denetim faaliyetlerini yürüten sağlık merkezidir.
Toplum sağlığı merkezinde ; coğrafi alan, nüfus büyüklüğü ve bölgenin sağlık alt yapısı ve diğer özellikleri dikkate alınarak yeterli sayıda ve nitelikte sağlık personeli ve idari personel bulunur.
Toplum Sağlığı Merkezinde; halk sağlığı, adli tıp ve aile hekimliği, epidemiyoloji gibi dal uzmanları görev alır. Ayrıca bu dallar ile sağlık alanında doktora veya yüksek lisans yapmış veya bakanlıkça onaylanmış sağlık yönetimi konularında mezuniyet sonrası hizmet içi eğitimi almış tabipler öncelikle görevlendirilir. Toplum Sağlığı Merkezi sorumlu hekimi, Sağlık Müdürlüğünün teklifi üzerine valilik tarafından görevlendirilir.
Toplum sağlığı merkezinin görev ve yetkileri
- idari ve mali hizmetler,
- Çevre sağlığı hizmetleri,
- Bulaşıcı ve kronik hastalıkları izleme ve müdahale hizmetleri,
- Aile sağlığı merkezi hizmetleri,
- Koordinasyon hizmetleri ve yapılan işlerin bildirilmesi,
- Lojistik hizmetler,
- Görüntüleme ve laboratuar hizmetleri,
- Hizmet içi eğitim hizmetleri,
- Kayıtların tutulması ve denetim hizmetleri,
- Acil sağlık hizmetleri,
- Adli tıp hizmetleri (ölüm raporu, defin/nakil izni),
- Okul sağlığı hizmetleri,
- işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri,
- Sağlık eğitimi hizmetleri,
- Özel sağlık kuruluşlarının ruhsatlandırma ve denetimi,
- Afet organizasyonu,
- Kurullara ve komisyonlara katılım,
- Yeşil kart hizmetleridir.
Toplum sağlığı merkezinin yönetimi
İlçelerde toplum sağlığı merkezi sorumlu hekimi aynı zamanda grup başkanıdır. Birden fazla toplum sağlığı merkezi olan ilçelerde müdürlüğün uygun göreceği toplum sağlığı merkezinin sorumlu hekimi aynı zamanda o ilçenin grup başkanı olarak görev yapar. Ancak müdürlüğün teklifi bakanlığın uygun görüşü ile toplum sağlığı merkezi dışında ayrıca bir grup başkanlığı tesis edilebilir ve bu ilçelerdeki toplum sağlığı merkezleri iş ve işlemlerini grup baĢkanlığı aracılığıyla yürütür.
10. Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri
Diş hekimliğinin tüm branşlarında koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri ile ayaktan veya gerektiğinde yatarak muayene, tetkik, teşhis ve tedavi hizmetlerinin yanı sıra ileri tetkik ve tedavilerin de uygulandığı, en az 10 ünite kapasiteli, idari ve mali bakımdan kendilerine bağlı diş tedavi ve protez merkezleri ile diş poliklinikleri de açılabilen müstakil sağlık kurumlarıdır.
Ağız ve diş sağlığı merkezinin yönetimi
Ağız ve diş sağlığı merkezinin başhekimi sağlık müdürlüğüne, diğer personel ise görevleriyle ilgili işlerden dolayı başhekime karşı sorumludurlar.
11. Acil Sağlık Hizmetleri (ASH)
Acil sağlık hizmetleri; konusunda özel eğitim görmüş ekipler tarafından 24 saat kesintisiz hizmet verecek şekilde, tıbbi araç ve gereç desteği ile olay yerinde, nakil sırasında ve hastaneler ile diğer sağlık kurum ve kuruluşlarında acil tıbbi tedaviye ihtiyacı olanlara sunulan hizmetlerin bütünüdür.
Acil sağlık hizmetleri şube müdürlüğü, il sağlık müdürlüğünün bir birimi olarak ve 112 numaralı telefon ile acil sağlık hizmetleri komuta kontrol merkezine çağrı gelmesi sonucunda ihtiyacı olan kişilere ambulans ekibi ile ulaşılmaktadır.
Komuta kontrol merkezine gelen çağrılar, acil sağlık hizmetleri istasyonuna bildirilir.
Acil sağlık hizmetleri yönetimi
Acil sağlık hizmetlerinin ülke genelinde sunulabilmesi için, kesintisiz olarak, bir ekip anlayışı içinde yürütülmesi ve kısa zamanda ulaşılabilir olması esastır. Acil sağlık hizmetlerinin bu esaslara göre bakanlığın koordinasyonunda kamu veya özel bütün kurum ve kuruluşların iştiraki ile tek merkezden yönetilmesini sağlamak amacıyla Sağlık Bakanlığı, il Sağlık Müdürlüğü(81),Acil Sağlık Hizmetleri (ASH) ġube Müdürlüğü,il Ambulans Servisi
(112) Başhekimliği,112 komuta Merkezi(81) ve istasyonlar acil sağlık hizmetlerinin yürütülmesi için teşkilatlandırılmıştır.
Komuta kontrol merkezinin görevleri
o Merkeze ulaşan acil sağlık çağrılarını değerlendirmek, çağrılara göre verilmesi
o Gereken hizmeti belirleyerek yeterli sayıda ekibi olay yerine yönlendirmek, hizmet ile ilgili her türlü veriyi kayıt altına almak, saklamak ve değerlendirmek.
o il düzeyindeki kendisine bağlı istasyonların acil yardım, hasta nakil, özel donanımlı ambulanslar, hava ve deniz ambulansları, acil sağlık araçları ile hizmet araçlarının sevk ve idaresini yapmak.
o Hastaneler arasındaki koordinasyonu sağlayarak hasta sevk sisteminin düzenli olarak işlemesini sağlamak, başta yoğun bakım yatakları olmak üzere kritik yatak ve birimler ile personelin takibini yapmak.
o Hizmetin verilmesi sırasında, hizmete katılan kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.
o Olağandışı durumlar ve afetlerde diğer kurumlarla işbirliği içerisinde olay yerine yeterince ambulans ve acil sağlık aracını görevlendirmek, hastane koordinasyonunu sağlamak, gerektiğinde ildeki tüm ambulansları ve özel ambulans servislerini sevk ve idare etmek.
o Başhekimlikçe verilen diğer görevleri yapmak.
Acil sağlık hizmetleri istasyonunun görevleri
Merkezin yaptığı yönlendirmelere göre vermesi gereken hizmeti,
Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yerine getirmek.
istasyona doğrudan yapılan çağrıları merkezin değerlendirmesine sunarak
verilecek talimata göre davranmak.
Hizmet ile ilgili kayıtları tutmak.
Hizmet için gerekli bütün araç, gereç ve taşıtları kullanıma hazır bulundurmak ve gerekli bakım, onarım ihtiyacını anında merkeze bildirmek.
Merkezin verdiği diğer görevleri yerine getirmek.
Sağlık Hizmetlerinde Kalite Yönetimi
Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, kaliteli ve verimli sağlık hizmet sunumunun sağlanması için sağlık kurum ve kuruluşlarının kurumsal performansının ölçülmesine yönelik olarak ölçülebilir ve karşılaştırılabilir performans, kalite ve diğer kriterler ile hizmet sunum şartlarının belirlenmesi, halkın görüşlerinin bu sürece yansıtılması suretiyle kurumsal performans katsayısının tespitine ve hizmet sunumu açısından belgelendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenler.
Toplam kalite yönetimi, çok çeşitli anlamları olmakla birlikte, bir kurum içinde mal ve hizmet sunumunda kaliteyi hedef alan, kurumun bütün üyelerinin katılımını sağlayan, gerek kurum içerisinde görev yapanların, gerekse kendisine hizmet sunulanların beklentisini ön planda tutan, aynı zamanda ileriye yönelik ihtiyaçlarının karşılanmasını da hedefleyen, ekip çalışmasını öngören, tüm süreçlerin kısa aralıklarla gözden geçirilmesini ve iyileştirilmesini sağlayan, kurumun bütün üyelerine ve topluma maksimum yarar sağlayan yönetim anlayışıdır diye tanımlanabilir.
Toplam kalite yönetimi, iç ve dış müşteri beklentilerinin yerine getirilmesini temel olarak alan, çalışanların bilgilendirilmesini, yetkilendirilmesini ve takım çalışmalarıyla tüm süreçlerin sürekli iyileştirilmesini hedefleyen bir yönetim felsefesidir.
Toplam kalite yönetimi yaklaşımının “ana felsefesi”, kurumda çalışan herkesin katılımıyla, sürecin sürekli olarak iyileştirilmesi ve geliştirilmesi temeline dayanır.
Toplam Kalite Yönetiminin Temel Kavramları
İşletmeler, ulusal sınırlar ve uluslararası piyasalarda rekabet etmeye çalışmaktadırlar. Birçokları bu sıkı rekabet karşısında ya yok olmaktadırlar ya da daha güçlü olan işletmelerle birleşme yoluna gitmektedirler. Bu sıkı rekabetten başarıyla çıkan işletmeler ise daha büyük ve güçlü olarak yine kendileri gibi hayatta kalabilmiş güçlü ve büyük işletmelerle rekabet etmeye başlamışlardır Toplam kalite yönetiminin temel kavramları aşağıdaki gibi açıklanabilir.
Müşteri odaklılık,
Önce insan anlayışı,
Tam katılım,
Sürekli iyileştirme,
Ekip çalışması,
Üst yönetimin liderliği ve sorumluluğudur.
Toplam Kalite Yönetimin Amaçları
Kendi pazarlarının ihtiyaçlarına daha etkin ve sağlıklı bir biçimde yönelebilmek,
Ürün ve hizmet kalitesinin de ötesinde bütün alanlarda en yüksek kalite
performansına erişmek,
Kalite performansına erişilmede gerekli basit yaklaşımları kullanabilmek,
Üretici olmayan faaliyetleri ve bozuk ürün oranını azaltmak için bütün
süreçleri sürekli olarak incelemek,
Gerekli gelişmeleri saptamak ve performans kriterleri getirmek,
Rakipleri tam ve detaylı olarak anlamak suretiyle etkili bir rekabet
stratejisi oluşturmak,
Problem çözmede bir ekip yaklaşımı belirlemek,
Haberleşme alanında ve başarılı için takdiri hususunda etkin yollar
belirlemek,
Hiç sona ermeyen bir ürün geliştirme stratejisi kapsamında üretim
süreçlerini devamlı olarak gözden geçirmek,
Maliyetleri düşürerek kaliteli mamulü ucuza satmak ve yüksek rekabet
gücü elde etmek,
Ürün işlem zamanlarını kısaltmak ve teslimat hızını yükseltmek.
Teşekkür ederim.
YanıtlaSil